don juan-ο καρδιοκατακτητής

Όλοι μας έχουμε ακούσει το όνομα του Don Juan, του μεγαλύτερου γυναικοκατακτητή της ιστορίας. Αυτό που ελάχιστοι γνωρίζουν είναι ότι δεν πρόκειται για κάποιο υπαρκτό πρόσωπο, αλλά για έναν φανταστικό χαρακτήρα από τη Σεβίλλη της Ισπανίας, που δημιούργησε ο συγγραφέας Tirso de Molina ως ήρωά του στο έργο ”el burlador de Sevilla y convivado de piedra”.

Το έργο αυτό γράφτηκε το 14ο αι., αλλά από τότε έχει εμπνεύσει χιλιάδες δημιουργούς και καλλιτέχνες που , αναπαράγοντας τη μορφή του Don Juan, τον συμπεριέλαβαν στα δικά τους έργα, πάντοτε ως το κεντρικό πρόσωπο. Είναι ίσως η μοναδική φορά που ένας ήρωας της φαντασίας ενέπνευσε τόσο κόσμο.

Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς του Don Juan. Ο εν λόγω κύριος λοιπόν -στο έργο του de Molina- είναι ένας ακόλαστος άνδρας που μόνη του ευχαρίστηση είναι η απόπλανηση των γυναικών. Τις πλησιάζει, τις κάνει να τον ερωτευτούν, κερδίζει την εμπιστοσύνη τους, τις εκμεταλλεύεται και τέλος, τις εγκαταλείπει. Ιδιαίτερη αδυναμία του είναι οι ήδη δεσμευμένες γυναίκες και οι γυναίκες με πολλές κατακτήσεις. Αρέσκεται στο να πολεμά τους ανταγωνιστές του, να βγαίνει νικητής και να κερδίζει τις γυναικείες καρδιές.

Ο θρύλος του Don Juan αναφέρει δύο τραγικά σημεία στη ζωή του, ένα για μία γυναίκα που εξαπάτησε και ένα για το ίδιο του το τέλος.

Όσον αφορά το πρώτο, λέγεται ότι μία όμορφη Ελληνίδα , η Haidee ( Χάιδη ή ακόμα καλύτερα Χάιδω στα Ελληνικά) έσωσε τον όμορφο άνδρα όταν αυτός ήταν σε κίνδυνο, τον ερωτεύτηκε, του δόθηκε και, όταν αργότερα αυτός την εγκατέλειψε, η ίδια βρήκε ένα τραγικό τέλος, μη μπορώντας να ελέγξει τον έρωτα της για αυτόν.

Σχετικά με το τέλος του ιδίου, αναφέρεται ότι, όταν ο Don Juan επισκέφθηκε ένα νεκροταφείο , συνάντησε εκεί τον τάφο του πατέρα της Doña Ana, μίας εκ των γυναικών που είχε εξαπατήσει. Το άγαλμα πάνω από τον τάφο ζωντάνεψε και ο Don Juan επιδεικτικά το προσκάλεσε σε δείπνο. Το φάντασμα δεχτηκε και στη διάρκεια του γεύματος ανταπέδωσε την πρόσκληση. Όταν ο Juan έφθασε στο νεκροταφείο για το δείπνο, το άγαλμα τον άρπαξε και τον οδήγησε στην κόλαση όπου βασανίστηκε μέχρι τέλους. Κάθαρση ή Νεμεση;

Ο επαναστατικός χαρακτήρας του Don Juan έχει χωρίσει τους μελετητές του σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: από τη μία αυτοί που τον θεωρούν έκφυλο και πιστεύουν ότι του αξίζει ένα άσχημο τέλος, μία μαζική εκδίκηση προς ικανοποίηση όλων των γυναικών που εξαπάτησε και όλων των ανθρώπων που έπεσαν θύματά του ( ας μην ξεχνάμε πως δε θίχτηκαν μόνο οι γυναίκες του, αλλά και οι αντίζηλοι και οι οικογένειές τους). Από την άλλη , αυτοί που πιστεύουν ότι ήταν απλά ένα ελεύθερο και επαναστατικό πνεύμα, που εναντιώθηκε στο κατεστημένο της εποχής και δέχθηκε να έλθει αντιμέτωπος με το ‘ηθικό’ καθεστώς εκείνων των χρόνων , έχοντας μία άκρως ριζοσπαστική συμπεριφορά, αποποιούμενος κάθε πουριτανικό στοιχείο.

Τέλος, αναφορικά με την ορθή προφορά του ονοματός του, να πούμε ότι στον Ισπανόφωνο κόσμο (από όπου προέρχεται και το έργο) είναι ”Δον Χουάν”, στην Ελλάδα και τον Πορτογαλόφωνο κόσμο προφέρεται ”Δον Ζουάν”, οι Αγγλοσάξονες τον λένε ”Δον Ουάν”, ενώ παλαιότερα επροφέρετο ”Δον Τζουάν”.